مرجع تخصصي معماري و سازه هاي ايران

سبك معماري ديكانستراكشن سبكي از معماري است كه توسط ژاك دريدا فيلسوف معاصر فرانسوي بنيان گذاري شد، او يكي از فلاسفه مكتب پساساختارگرايي است.

ديكانستراكشن در فارسي به معناي ساختارزدايي، شالوده شكني، بنيان فكني، ساختار شكني و بنيان فكني ترجمه شده است. چون عده اي از ساختارگرايان با عقايد ساختارگرايانه به مخالفت برخاستند و به مكتب ديكانستراكشن متمايل گرديدند، به اين مكتب  پساساختارگرايي نيز گفته مي شود.

ساختارگرايان معتقدند با استفاده از استدلال استقرايي و بررسي نظم پديده هاي مشابه و تكراري مي توان روابط پديده ها را كشف كرد و چون همه اعمال انسان از ضمير ناخودآگاه او شكل مي گيرد، اين تكرار و نظم در پديده هاي انساني وجود دارد، در حالي كه ديكانستراكشن ها معتقدند هر پديده و هر متني، ماهيت مستقل خود را دارد و هيچ دو فرد يا پديده مشابه و تكراري وجود ندارد.

بحث گروهي پيرامون نظام طبقاتي حاكم در دوران ساساني نكات جالبي را مطرح مي كرد كه يكي از آنها تناسب بين اين نظام كاستي و ساختار سلسله مراتبي شهر است. بنابراين دانش، شهر گور، شهري كاملاً ساخته ساسانيان است. همچنين مسائل مطرح شده در مورد فضاي مركزي شهر بسيار قابل تامل بود. مسائلي در مورد ارتباط منار با سازه هاي ديگر (اگر وجود داشته اند)، كاربري آن محدوده، ارتباط منار با چهارطاقي باقي مانده از شهر باستاني و دليل عدم تقسيم بندي فضاي مركزي شهر.

مساله مهم ديگر، دليل ساخت منار بود. در ادامه چند كاربري متصور براي منار كه در بحث گروهي ذكر شدند، آورده شده است:

 -با توجه به كاربري منارهاي امروزي كه نوادگان اين منار باستاني محسوب مي شوند، آيا اين سازه در حكم شاخص و راهنمايي براي بنايي مهم در پيرامون خود بوده است؟ و اگر اينگونه بوده چرا بنا در نقطه مركزي شهر ساخته شده و اين بناي مهم در كنار آن قرار گرفته؟ رابطه اين دو سازه چگونه بوده؟ آيا همجوار بوده اند يا جداي از هم؟

آنچه از شهر گور باقي مانده مناري است كه در نقطه مركزي شهر ساخته شده و چند تپه خاكي كه روزگاري البته حصارهاي خشتي شهر را شكل مي داده اند. با وجود باقي مانده هاي اين منار مرتفع در ميان اين دشت وسيع، مسلماً اولين حسي كه در ادراك فضا درگير مي شود، حس بينايي است كه اين منار خشتي با هر كاربري كه پيش از اين داشته، امروز حكم راهنمايي را دارد كه مخاطب را مستقيم به ميانه شهر گور مي كشاند. منار مرتفع با زمينه اي از كوههاي اطراف و خط آسمان باشكوهشان و همنشيني زيباي آبي آسمان صاف و رنگ اُكر خاك، تصويري است كه بدون مزاحمت بصري و پيوسته و مدام ديده مي شود. حس شنوايي اما در آرامش همه سكوت را جذب مي كند و گهگاهي صداي باد كه در ميان محصولات زمينهاي كشاورزي مي پيچد.

در بيان معماري «حباب، معماري هواست: سازه بادي كه با عضو نازكي پوشيده شده و در حفره هاي ساختمان جاي گرفته و سراسر سازه از بالا تا پايين را پوشانده است؛ حباب ها فضاي نرمي را در داخل و سازه ي سختي را در خارج به وجود آورده اند كه سبب شده فضاي موجود و فضاي جديد با يكديگر تركيب شوند.». ايده ي حباب ها الهام بخش كاربرد خلاقانه ي مصالح بوده تا محيطهاي معماري حبابي كه تا به حال از لحاظ سازه اي طراحي نشده و يا فاقد كيفيت تجربي هستند.

تاريخچه معماري حبابي

در سال ۱۸۸۷ – نه سال قبل از ساخت نخستين سازه المپيك در آتن توسط فيزيكدان لرد كلوين- چيزي كه كلوين از خود پرسيد اين بود كه اقتصادي ترين روش براي تقسيم كردن فضا به سلولهاي مساوي چيست تا كمترين سطح در بين آن ها ايجاد شود. 

اين سبك از معماري متعلق به معماري پيش از اسلام ايران مي باشد، تاريخ ايلام و ايران از آغاز به هم گره خورده چرا كه ايران زادگاه اصلي ايلاميان بوده است. در اين راه متاسفاه از معماري ايلامي اطلاع زيادي در دست نبوده و تنها مي توان به نقش مهرهايي كه مربوط به دوره اوليه ايلام بوده و يك نقش برجسته مربوط به نينوا كه در دوران آشوري بنا شده اشاره كرد.

بناهاي شاخص در معماري ايلامي

محوطه قديمي زاغه در دشت قزوين، تپه سيلك كاشان، معبد چغازنبيل مربوط به دوران  ايلاميان، تپه هگمتانه و نوشيجان تپه در استان همدان از نمونه‌هاي  معماري ايلامي هستند. نمونه ديگر اين دوران، معماري مادي استودان‌ها است كه برخي از آنها را در دكان داوود در نزديكي سرپل ذهاب، در فخريك كردستان و… ميتوان مشاهده كرد.